۱۰ روش برای عیب‌یابی شبکه

۱ – استفاده از مدل هفت لا‌یه‌ای OSI

شناخت لا‌یه‌های مختلف شبکه و نحوه ارتباط آن‌ها و همچنین دانستن این که هر وسیله یا ابزار شبکه در کدام لا‌یه از شبکه قرار گرفته است و با کدام لا‌یه و تجهیزات دیگر مستقیماً در ارتباط است، کمک شایانی به تشخیص و پیدا کردن محل عیب می‌نماید. به عنوان مثال، چنانچه Cabling در یک نقطه از شبکه قطع یا شل شده باشد، این مسئله به لا‌یه فیزیکی مربوط می‌شود و به عنوان نمونه چک کردن bridge یا روتر که در لا‌یه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند، هیچ توجیه منطقی ندارد. در جدول ۱ لا‌یه‌ها و تجهیزات و مشخصات مرتبط با هر لا‌یه آورده شده است. (می‌توانید برای اطلا‌ع بیشتر در مورد لایه‌های شبکه به پوستر لایه‌های شبکه ضمیمه شماره ۵۰ ماهنامه شبکه مراجعه نمایید. فایل این پوستر در سایت مجله نیز موجود است. 

"ما همیشه پاسخگوی شما هستیم"

تلفن  تماس :                   26100584(9821+)

.

 2 – عیب‌یابی جعبه سیاه

عیب‌یابی جعبه سیاه (Black Box)، نحوه مواجه‌شدن با عملکرد یک سیستم پیچیده به عنوان یک سری سیستم‌های ساده‌تر است. ایجاد جعبه سیاه در بسیاری از موارد علمی، کاربر دارد و در عیب‌یابی نیز بسیار مفید است. در این روش نگران جزئیات کم‌اهمیت نیستیم و محتویات پنهانی یک سیستم اهمیت چندانی ندارند و ما بیشتر روی صحت ورودی و خروجی‌های هر سیستم تکیه می‌نمایی

۳ – روش تشخیص تغییر در شبکه

ایجاد یا به وجود آمدن هر گونه تغییری در شبکه را باید به دقت بررسی کرد. به علا‌وه، چنانچه افراد دیگری نیز از شبکه شما استفاده می‌کنند، باید در رابطه با تغییراتی که اخیراً انجام داده‌اند، از آن‌ها پرس‌وجو نمایید. تغییر نیروی کار هم می‌تواند مشکلا‌تی را در شبکه ایجاد کند؛‌به‌ویژه این‌که افراد در ثبت رخدادها و رویدادها معمولا‌ً بی‌نقص عمل نمی‌کنن

۴- مستندسازی

در اختیار داشتن نقشه شبکه بسیار مهم است. معمولا‌ً شبکه‌های غیرمستند، مبهم و غیرقابل درکند. مستندات شامل نقشه کاربردی شبکه، مستندات فیزیکی (اطلا‌عات سیم‌کشی‌ها و…)، مستندات منطقی (Logical) که بخش‌های غیرفیزیکی یا مجازی شبکه مانندVLAN را نشان می‌دهد، برچسب‌گذاری کابل‌ها و دستگاه‌ها

(Labeling) و … را شامل می‌شود.

همچنین ثبت رویدادها، هنری است که حل بسیاری از مشکلا‌ت بعدی را آسان‌تر می‌نماید. می‌توان در کنار هر دستگاه مانند سرور، سوییچ یا مسیریاب، هر کار انجام گرفته در مورد آن‌ها را به همراه زمان انجام آن یادداشت کرد. در مورد یک شبکه غیرمستند نیز حتی‌المقدور باید مستندسازی را در هر مرحله‌ای شروع کرد و این کار به نظم و سرعت در عمل کمک شایانی خواهد کرد.

۵ – روش تقسیم‌بندی

تقسیم‌بندی یک شبکه باعث می‌شود کنترل آن آسان‌تر شود. در واقع منطقه‌بندی مشکل

(Problem Localization) هنگامی است که شما نمی‌دانید دقیقاً از کجا به جست‌وجوی مشکل بپردازید. منطقه‌بندی سریع مشکل، اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا هیچ‌کس نمی‌خواهد صدها دستگاه را به عنوان منبع بالقوه‌ای از مشکلا‌ت بررسی کند.

۶- مقایسه با مواردی که درست عمل می‌کنند

چنانچه یک نمونه شبکه خراب‌شده دارید، می‌توانید با مقایسه آن با نمونه‌ای که درست کار می‌کند، روش سریعی برای تشخیص دقیق خرابی پیدا کنید. این کار می‌تواند در مورد مقایسه ترکیب‌بندی سرورها و همچنین وسایل سخت‌افزاری نظیر مسیریاب‌ها، سوییچ‌ها و … نیز به کار رود. بررسی مقایسه‌ای زمانی خوب عمل می‌کند که شما بخواهید سایر موضوعات شبکه مانند تنظیمات کاربر و ترکیب‌بندی‌های ایستگاه کاری را نیز بررسی کنید. گاهی، اگر مشکلی را در یک ترکیب‌بندی خاص عیب‌یابی کرده باشید، می‌توانید آن را کاملا‌ً با یک ترکیب‌بندی که عملکرد خوبی دارد، جایگزین کنید.

۷- فرمان‌های عیب‌یابی ipconfig و winipcfg در ویندوز

ترکیب‌بندی اصلی IP با استفاده از ipconfig (در خانواده ویندوز NT) و winipfg (در خانواده ویندوز ۹x) نشان داده می‌شود. این دو فرمان به شما امکان می‌دهند اجازه نامه DHCP خود را تجدید یا ترخیص نمایید یا این‌که اطلا‌عات اصلی TCP/IP را نمایش دهید. در اینجا برخی دیگر از فرمان‌های مفید مختص خانواده ویندوز NT (اکس‌پی‌و۲۰۰۰) ارائه شده‌اند.

●ipconfig‌/‌all: همه اطلا‌عات ترکیب‌بندی، نه فقط نشانی IP و نقاب (Mask) شبکه را نشان می‌دهد.

● ipconfig/release: نشانی‌های DHCP را برای همه آداپتورهای شبکه آزاد می‌کند (برای پرهیز از آزاد‌شدن همهِ نشانی‌ها نام یک آداپتور مشخص را وارد کنید.)

●‌‌ipconfig/renew: نشانی‌های DHCP را برای همه تطبیق‌گرها باز می‌کند.

●‌‌ipconfig/flushdns: فقط در ویندوز ۲۰۰۰ و بالا‌تر یکباره نهانگاه (Cache) محلی DNS را توسعه می‌دهد. اگر شماDNS را تغییر داده‌اید و لا‌زم است آن را تا این ایستگاه کاری تعمیم‌دهید، سوییچ مزبور بسیار سودمند خواهد بود. (اگر آن را تعمیم ندهید، تغییر مزبور برای لحظه‌ای در ایستگاه شما نشان داده نخواهد شد).

●ipconfig/display dns: فقط در ویندوز ۲۰۰۰ و بالا‌تر نهانگاه DNS را نمایش می‌دهد.

۸ – برخی از فرمان‌های اصلی خطایابی در TCP/IP و شبکه

Arp‌-a: جدول تبدیل نشانی Mac به IP را نشان می‌دهد.

netstat‌-rn: جدول مسیریابی TCP/IP را به طور عددی نشان می‌دهد.

netstat-an همه سوکت‌های TCP/IP مورد استفاده را به طور عددی برای همه کلا‌ینت‌ها و سرورها نشان می‌دهد.

(Ping Address (Hostname اتصال اصلی IP را با Hostname یا Address بررسی می‌کند.

مراحل Ping به ترتیب می‌تواند به این شکل باشد:

مرحله۱‌:Ping کردن نشانی حلقه برگشتی (ping 127.0.0.1)

مرحله۲: Ping کردن نشانی IP ایستگاه کاری

مرحله۳: Ping کردن نشانی IP یک ایستگاه کاری دیگر در یک بخش

مرحله۴: Ping کردن مسیریاب محلی

مرحله۵: ping کردن سرور از طریق نشانی IP و نام (Tracert Address (Hostname مسیری که یک بستک (Packet) از ایستگاه کاری تا Hostname یا Address طی می‌کند را ردیابی می‌نماید. هر مسیریابی که بستک مزبور از طریق آن به سمتHostname یا Address می‌رود را نشان می‌دهد.

netsh: برنامه سودمند خط فرمان تعاملی که به شما امکان می‌دهد ترکیب‌بندی لا‌یه شبکه را فهرست کنید و آن را تغییر دهید.

net session: همه جلسات شبکه‌سازی ویندوز که در این دستگاه فعال هستند را نشان می‌دهد (نظیر اشتراک‌گذاری و …)

net share: همه اشتراک‌گذاری‌های ویندوز که در این دستگاه قابل دسترس هستند را فهرست می‌کند. همچنین در صورت داشتنWindows Resource Kit با استفاده از فرامین آن می‌توان در بسیاری موارد خطایابی‌های دقیقی انجام داد. Ressouce Kit نه تنها منبعی از ابزارها به شمار می‌آید،‌بلکه یک منبع عالی به عنوان دانش اضافی ویندوز است.

۹ – تحلیلگرهای پروتکل

استفاده از تحلیلگرهای پروتکل (Protocol Analyzer) در حلا‌جی و تحلیل مشکلا‌ت شبکه بسیار سودمند است. یک تحلیلگر پروتکل ابزاری است که به بستک‌های موجود در بخش اشتراکی شبکه گوش می‌دهد، آن‌ها را از حالت رمز خارج می‌نماید و به شکل فرمت قابل خواندن برای انسان تبدیل می‌کند.

دو نوع اصلی از ابزارهای تحلیل پروتکل عبارتند از:

● تحلیلگرهای بستک (Packet analyzer): بستک‌های موجود در سیم را می‌گیرند، آن‌ها را برای تحلیل بعدی ذخیره می‌کنند و چند تحلیل آماری را نیز انجام می‌دهند، ولی این کار اصلی آن‌ها نیست.

●‌ تحلیلگرهای آماری (Statistical analyzer): کار اصلی آن‌ها جمع‌آوری داده‌های کمی است تا بعداً بتوانند درباره روش‌های مختلف آماری گزارش دهند، ولی معمولا‌ً بستک‌ها را برای تحلیل بعدی، ذخیره نمی‌کنند.

اکثر تحلیلگرهای بستک دو حالت عملیاتی دارند:

●‌ ‌حالت Capture/monitor (مانیتور / تسخیر)

●‌ ‌حالت Decode (رمزگشایی)

در مرحله تسخیر،‌تحلیلگر می‌تواند اطلا‌عات آماری، شامل تعداد خطاهای هر ایستگاه، تعداد بستک‌های دریافتی/‌ارسالی توسط هر ایستگاه، ضریب بهره‌وری از شبکه (میزان ازدحام در شبکه) و …. را جمع‌آوری نماید.

تحلیلگرهای بسیارخوب، با نشان دادن نمودارها به شما امکان می‌دهند در مرحله تسخیر، برحسب ایستگاه فعال‌تر و سایر موارد، عمل مرتب‌سازی را انجام دهید. در مرحله رمزگشایی، داده‌های خاصی که تحلیلگر به دست می‌آورد را بررسی می‌کنید. لا‌زم به ذکر است استفاده از تحلیلگر متناسب با نوع شبکه اهمیت زیادی دارد. مثلا‌ً اگر یک شبکه FDDI قدیمی و بدقلق داشته باشید، از تحلیلگر خاص اترنتی که اتفاقاً با FDDI هم کار می‌کند، استفاده نکنید. بدین منظور بهتر است یک تحلیلگر مختص FDDI را به کار ببرید.

نکته جالب توجه در مورد تحلیلگرها این است که اگر دارای کارت شبکه مناسبی باشید (یعنی یک کارت شبکه کنجکاو که قادر به شنیدن همه بستک‌های شبکه است) این تحلیلگرها می‌توانند در اکثر پی‌سی‌ها اجرا شوند. برای دانلود یک تحلیلگر رایگان می‌توانید به سایت مراجعه کنید.

۱۰ – ابزارهای مدیریت شبکه

دست آخر این‌که، ابزارهای مدیریت شبکه نیز نقشی مهم در عیب‌یابی و شناسایی شکل شبکه‌ها ایفا می‌کنند. مدیریت شبکه در واقع در بهترین شکل آن، شامل ترکیب‌بندی و دیده‌بانی دوردست Remote Monitoring) RMON)شبکه می‌شود که به شما امکان می‌دهد علا‌وه بر انجام اصلا‌حات نهایی از راه‌دور، سالم‌بودن شبکه خود را نیز ارزیابی کنید.